AĞAÇ TÜRLERİ
1.9.2.8. IHLAMUR
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Marmara, Ege, sahil
şeridinde ve Antalya çevresinde
yetişir.
YAPISI:Çok sayıda değişik türü vardır. Yaz ıhlamuru, kış ıhlamuru, gümüş olan
ve Kafkasya ıhlamuru yaygın olanlarıdır. Olgun odunlu ağaçlar grubundandır. Dış
odunu geniştir. Dağınık gözeneklidir. Yıl halkaları bütün kesitlerde belirsiz görüntüsü verir. Öz ışınları da
öyledir. Gözenekleri küçüktür. Genellikle çıplak gözle görünmez. İç odun ili
dış odunun rengi birbirine benzer.
RENGİ: Yetiştiği yere göre değişik renk olur. Bazı türleri sarımsı, bazıları
pembedir.
ÖZELLİKLERİ: Çok yumuşak bir ağaçtır. Eş yapılıdır. Dokusu ve
görünüşü düzgündür. Sıkı ve ince yapılıdır. Esnektir. Kururken çok çeker. Açık
havada ve değişen hava şartlarında kısa zamanda bozulur. Fiziki etkilere dayanımı azdır. Çok kolay işlenir. Çivi ve
vida ile zayıf, tutkalla iyi bağlantı kurar. Zor verniklenir.
AĞIRLIĞI: hava kurusu ağırlığı 0.40 gr/cm3 (Özgül ağırlığı) tür.
KULLANILIŞI: Kontraplaklarda kaplama olarak, kontraplaklarda,
kirpit üretiminde ayakkabı kalıplarında, Duralit üretiminde, modelcilikte ve
oymacılık sanatlarında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: En çok kalas halinde satılır. Genelde standart
dışı ölçüleridir. Ölçülendirilmesi daha çok
k tomruk boyutlarına göre ayarlanır.
1.9.2.9 KAVAK:
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin her tarafında yetişir. Karadeniz
ormanlarında da bulunur. Uygun koşullarda çabuk büyür. Bir çok yerde korolar
halinde kavak yetiştirilir.
YAPISI: Titrek kavak, Al kavak, Konak kavak, Pramit kavağı ve Kanada kavağı en
çok bulunan türleridir. Gövdenin tümü dış odun
özelliği gösterir. Al kavak göbek yapmaz. Diğer türleri olgun odunlu
ağaçlar gurubuna girer. Bütün kavak türleri dağınık gözeneklidir. Yıl halkaları
ve damarları belirli görüntü vermezler. Gözenekleri ve öz ışınları çıplak gözle
görünmez.
RENGİ: türüne göre beyaz, kirli beyaz, sarımsı beyaz olan kavakta bazen
kahverengi göbek oduna rastlanır.
ÖZELLİKLERİ: Çok yumuşak, kaba ve gevşek yapılıdır. Uygun
koşullarda az çalışır, aç çatlar, Kolay kesilir, ancak aletlerin kesici
ağızlarını çabuk köreltir. Tutkalla iyi bağlantı kurar. Fizik etkilerine
dayanımı zayıftır. İyi boyanır. Zor verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu kavağın özgül ağırlığı 0.45gr/cm3 tür.
KULLANIŞLIĞI: İyi bir körağaçtır. Astar kaplama olarak
kullanılır. Resim masası ve plançete vb. yerlerde ve ayrıca kibrit üretiminde,
mobilyaların iç bölümlerinde kullanılır. Yapı kerestesi olarak ta
değerlendirilir.
PİYASADA: Masif ve kaplama olarak satılır. Kerestenin sert ağaç standardına göre
ölçülendirilmesi gerekir. Gövde
boyutlarına göre ayarlanır. 0.8-5mm arasında değişen kalınlıktaki
kaplamaları astar BULUNUŞU olarak kullanılır.
1.9.2.10 KESTANE:
YETİŞTİĞİ YERLER: Güney Avrupa’da ve Avrupa’nın orta bölgelerinde,
Balkanlarda Yugoslavya, Bulgaristan ve Yunanistan’da, Türkiyede Kafkaslarda, İtalya’da Alptekinler’de ve Alper’in güney
yamaçlarında, İspanya’da, Kuzey Afrika’da yerli olarak bulunmaktadır.
Yurdumuzda: Karadeniz kıyılarında, İstanbul dolaylarında, Ege bölgesinde,
antalya’nın doğusunda yetişir. (Gökmen
1973)
YAPISI: kereste olarak meşeye çok
benzer. Göbek odunludur. Dış odunu dar iç odunu geniştir. Çember gözeneklidir.
İlkbahar dokusu gövde görülebilecek gözeneklidir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri
ile görülmeyecek şekildedir. Öz ışınları gözükmez buda meşeden ayıran en önemli
özelliğidir.
RENGİ: dış odunu kirli sarı, bazen beyaz veya gri olur. İç odunu sarı
kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: sert, sıkı yapılır, Esnektir. Kolay kırılır. Uzun
iplikli olduğu için kolay bükülür. Az çalışır. Kolay işlenir. Havanın bozucu
etkisine dayanıklıdır. Çok iyi boyanır. İyi verniklenir. Su altında olağanüstü
bir dayanma sahiptir. Çivi yada tutkal iyi bağlantı kurar.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0,56 gr/cm 2 tür.
KULANIŞLIĞI: Yapıların dışında, doğramacılıkta, köprü ve iskele
ayaklarında kullanılır. Mobilya üretiminde masif ve kaplama olarak
değerlendirilir. Özellikle bükme mobilyalarında aranan bir ağaçtır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama olarak satılır. Masif sert ağaç standartlarına uygun ölçülerde kesilmelidir.Ençok kalas halinde satılır.
1.9.2.11. ARMUT:
YETİŞTİĞİ YERLER:Türkiyenin bütün bölgelerinde dağınık halde
bulunur.
YAPISI:Olgun odunlu ağaçlar
gurubundandır. Dağınık gözeneklidir. Yılhalkaları belirlidir. Gözenekleri
çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür. Bazı türleri parıltılı olur.
RENGİ:Açıktan kırmızı kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ:Orta sert sıkı dokuludur. Kururken çok çeker ve
şekil değiştirir. İyi kurutulduktan sonra aç çeker. Az esnektir. Kırılgandır.
kolay işlenir. Nemli havaya pek dayanıklı değildir. Eş yapılıdır. Çok iyi
boyanır ve verniklenir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusunun ağırlığı 0.70
gr/cm 3 tür.
KULLANIŞLIĞI:masif ve özellikle kaplama olarak mobilya
üretiminde, tornalı, asmalı işlerde, heykel yapımında, gönye, cetvel gibi
aletlerin yapımında kakma işlerinde kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif kereste ve kaplama olarak satılır. Ağacın
gövde büyüklüğüne göre biçilerek satılır.
1.9.2.12 HUŞ:
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde
yetişir. Yetiştiği bölgede kayın veya süpürge ağıcı olarak isimlendirilir.
YAPISI: Adi huş ve beyaz huş olarak bilinir. Olgun ağaçlar grubuna girer.
Dağınık gözeneklidir. İlkbahar ve sonbahar dokularında belirli ve yapısal farklar
bulunmaz. Ancak sonbaharda daha koyu renklidir. Uzsun iplikli ve düzgün
yapılıdır.
RENGİ: İç odunu ile dış odun aynı renktedir. Huş tarımsı
beyaz bir ağaçtır. Bazen göbeğe yakın dar bir bölümü çok açık kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Sıkı ve ince yapılıdır. Orta sert bir ağaçtır.
Bükülgendir. Fizik etkilerine dayanımı iyidir. Zor yarılır. Kolay ilenir.
Kururken çok çalışır ve çatlar. Torna işlerinde güçlük çıkarır. Açık havaya
dayanıksızdır hemen çürür. Çivi ve vida ile bağlantı zayıf olur. Tutkalla iyi
yapışır. Çok yi boya ve vernik tutar.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.62 gr/cm 3 tür.
KULLANIŞLIĞI:İyi bir mobilya ağacıdır. Oturma mobilyalarında,
oymalı işlerde, müzik aletlerinde, kızak ve kayak, kontrplâk üretiminde, fıçı,
makara mekik, ayakkabı kalıbı yapımında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU Masif, kaplama, bazen de kontraplak halinde
satılır. Masifi sert ağaç standartlarına göre boyutlandırılır. Daha çok kalas
halinde Satılır.
1.9.2.13. ZEYTİN
YETİŞTİĞİ
YERLER: Vatanı Tükiyedir. Özellikle Ege ve
Marmara da yetişir.
YAPISI: Gözenekleri çıplak gözle görünmeyecek şekilde
dağınıktır. Is ışınları belirsizdir. Göbek ağaçlı odunlu ağaçlar gurubuna
girer.
RENGİ: dış odun açık sarı, iç odunu açık veya koy
kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: sıkı yapılı ve sert bir ağaçtır. Genellikle kolay
işlenir. Düzgün yüzey verir. Hava değişimine dayanımı sınırlıdır. Fizik
dayanımı ortadır. Kuru zeytinin çalışma oranı azalır.
AĞIRLIĞI: Özgül ağırlığı ortalama 0.94 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Mobilya üretiminde en çok kaplama olarak
kullanılır. Zeytin damar deseni yüzünden kendine özgü bir görüntü sağlar. Fırça
sapı ve biblo yapımında kullanılır.
PİYASADA BULU:NUŞU Masifi’nin belirli bir ölçütü yoktur. Satışında
kısıtlıdır. Daha çok kaplama halindedir. Bu kaplamanında çeşitli türleri
vardır.
1.9.3. GENİŞ YAPRAKLI YERLİ AĞAÇLAR
1.9.3.1. MEŞE:
YERLETİĞİ
YERLER: Türkiye’deki bütün ormanlarda karışık
halde, bazen de ayrı orman halinde bulunur. Özellikle Trakya’da, Marmara ve olu
dolaylarında bol meşeye rastlanır. Yetiştiği bölgelerde bazen pelit, bazen de
palamut ağıcı diye isimlendirilir.
Göbek YAPISI: odunlu ağaçlar grubundandır. Dışı odunu dardır.
Çember gözeneklidir. Özkesitte parlak pulcuklar veya şeritler halinde
özışınları vardır.Özışınların en belirgin göründüğü ağaç türü meşedir.Öz
ışınlarında mat kesitteki görünüşü koyu renkli çizgiler halindedir. İlkbahar
dokusunda gözenekler küçülür ve sıklaşır. Yıl halkaları belirgindir. Damar
kesitte, gözeneklerin oluşturduğu damar desenleri görünür. Meşenin çok sayıda
değişik türü vardır. Bu nedenle yapısal nitelikleri farklı meşe ağaçları ile
karşılaşmak doğaldır. Genellikle kaba dokulu ve iri gözeneklidir.
RENGİ: meşenin rengi genellikle kirli sarıdır. Dış odunu kirli sarımsı
beyazdır. Göbek odunu koyu sarıdır. Bazı türlerin dış odunu açık pembe, göbek
odunu açık kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Meşe ağacının yaklaşık 400 türü vardır. Bu türleri
kesinlikle birbirinden ayırmak çok güçtür. Ağaç işleri ve mobilya endüstrisinde
sertliğine ve yumuşaklığına göre değerlendirilir. Meşenin sert ve yumuşak
olmasa çoğunlukla yetiştiği yer bağlıdır. Dar ve sık halkalı meşe kerestesi eş
yapılı özellik gösterir ve genellikle yumuşak olur. Kalın ve seyrek halkalı
meşenin kerestesi sert olur. Zor işlenir. Meşe genellikle az çalışır. Kola yarılır.
Bazı türleri orta sert, bazıları serttir. Meşenin türleri arasında az esnek ve
çok esnek olanları vardır. Yumuşak
kereste veren türleri kolay işlenir. Havanın ve nemin bozucu etkilerine
arşı en büyük dayanımı gösteren ağaçtır. Dış odunu, iç odunu kadar dayanıklı
değildir. Bünyesindeki bol toner yüzünden, en iyi boyanabilen ağaç meşedir.
Özellikle kimyasal boyalarda ve bu durum açıkça görünür. Kolay verniklenir.
Ancak iri gözenekli olduğu için mat verniklenecek işlerde kullanılması daha
uygundur.
AĞIRLIĞI: Meşenin hava kurusunun özgül ağırlığı ortalama 0.86 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Kalın ve seyrek halkalı sert meşe kereste yapıların
dış ve iç bölümlerinde, kapı, pencere, merdiven, döşeme kaplamasında, parke
yapımında kullanılır. Takım sapları, fıçı, vagon , araba, gemi, kayık, köprü ve
iskele ayaklarında sert meşe kereste olumlu sonuç verir. Yumuşak tür meşenin
masif ve kaplaması mobilya üretiminde, yapıların iç bölümlerinde, dekorasyon
uygulamalarında aranan bir gereçtir.
PİYASADA BULUNUŞU: Sert ağaç standartlarına göre biçilmiş olarak
kalas, tahta, kadran vb.. biçimlerinde,
hazır p0arke halinde paketlenmiş olarak satılır. Mobilya ve iç mimaride
kullanılan meşenin büyük bir bölümü de kaplama halinde satılır.
1.9.2.3. AKGÜRGEN:
YETİŞTİĞİ
YERLER: Türkiye’de Karadeniz , Trakya ve Marmara sahilleri ile iç bölümlerde
bulunur. Ormancılar ve kerestecilerin bazıları ak gürgeni gürgen, fırınlanmış
(kırmızı) gürgeni de kayın olarak isimlendirilirler.
YAPISI:Olgun odunlu ağaçlar grubundandır yıl halkaları açık ve belirli
görünmez. Dağınık güvenilir. Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar
küçüktür. Yıl halkaları bazen dalgalıdır. Çok belirgin olmayan öz ışınları
vardır.
RENGİ: Çoğunlukla sarımsı beyaz, bazen de gri beyazdır.
ÖZELLİKLERİ: Çok sert, ağır ve sıkı yapılıdır. Bükülmeye karşı
dayanıklıdır. Zor yarılır. Zor işlenir fakat temiz yüzey verir. Çok çalışır.
Çok çatlar Çalışma sonunda kamburlaşır. Özellikle değişen hava koşullarında
kısa sürede bozulur ve çürük iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Ak gürgenin hava kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık 0.75 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapı marangozluğu ve mobilya üretiminde
kullanılması uygun değildir. Küçük boyutlu fakat sağlam olması gereken yerlerde
olumlu sonuç verir. Ağaçtan yapılan aletlerde kullanılır. ( Mutfak aleti,
ayakkabı kalıbı, Ölçü aletleri vb.)
PİYASADA BULUNUŞU: Ak gürgen büyük boy kereste vermez, standart
ölçülerde Ak gürgen kereste bulunmaz. Gövdenin elverdiği ölçülerde biçilerek
satılır.
1.9.2.4. DIŞ BUDAK:
YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz ,Marmara ve Trakya sahillerinde ve İç
Anadolu’nun iç kesimlerinde bulunur. Genellikle karışık orman halindedir.
Adapazarı dolaylarında üst yanlız başına orman oluşturur.
YAPISI:olgun odunlu ağaçlar gurubundandır. Dış odunu
geniştir. Ortalama 50 yaşındaki dış budakta göbek odun oluşum başlar.
Gözenekleri çember biçiminde dağılır.
İri ve çok gözeneklidir. Özışınları vardır fakat parlak ve belirli görüntü
vermezler. İlkbahar halkası gevşek ve iri gözenekli, sonbahar halkası ise sıkı
yapılır ve ince gözeneklidir. Bu yüzden canlı damar görüntüsü verir. bazen
dalgalı, parıltı, çiçekli olur.
RENGİ: Dış budağın dış odunu beyaza çok yakın renktedir. İç odun açık
kahverengidir. Zamanla koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ: Sert ağır, sıkı yapılı bir ağaçtır. Kolay işlenir.
Zor yarılır. Kuru ortamda dayanıklıdır. Havanın değişen etkilerinden çabuk
bozulur. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz. Uygunsuz
koşullarda depolanırsa odaklanır. Çok çeker. Tutkal, çivi ve vida ile orta
derecede bağlantı kurar. İyi verniklenir. Su boyaları ile zor boyanır.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.68 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI:Yapı kerestesi olarak kullanılması uygun değildir.
Masif ve kaplaması mobilya üretiminde çok kullanılır. Tornacılıkta olumlu sonuç
verir. Kontrplak üretiminde yararlanılır. Mobilya ve iç mimarîden başka, alet
yapımında, spor araçlarında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama halinde satılır. Masifi, sert
ağaç kereste standartlarına göre ölçülendirilir.
1.9.2.5. KARAAĞAÇ:
YETİŞTİĞİ
YERLER: Karadeniz bölgelerinde orman halinde,
diğer bölgelerde dağınık halde yetişir.
YAPISI: Karaağaç göbek odunlu bir ağaçtır. Çember gözeneklidir. İlkbahar
dokusu açık renkli, çok gözenekli ve kaba yapılıdır. Sonbahar dokusu koy renkli
daha küçük gözenekli ve sakı yapılıdır. Özışınları özellikle özkesitte açık
kahverengi küçük parlak pulcuklar halinde görünür. Karaağacın iletken dokusunu
oluşturan gözenekler iridir. İğne yırtığı şeklindedir ve çıplak gözle görünür.
Yıllık halkaları belirlidir. Damar kesitte canlı ve belirli damar süsleri
vardır.
RENGİ: Yeni kesilmiş karaağaçta dış odun sarımsı beyazdır. Zamanla
koyulaşarak açık kırmızı kahverengi olur. İç odunu ise açın tonda çikolata
kahverengi rengindedir.
ÖZELLİKLERİ: Ova karaağacı en değerli türdür. Ova karaağacı ile
dağ karaağacının teknik nitelikleri eşdeğerdedir. Hercai karaağacın kalitesi
diğerlerinden düşüktür. Ova karaağacın kerestesi sert, sakı yapılıdır. Uzun
liflidir, Meşe gibi dayanıklıdır. Basınca karşı dayanımı iyidir .Zor işlenir.
Kesici aletlerin ağızlarını çabuk körletir. iyi boyanır ve verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.64 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI: İyi bir mobilya ağacıdır. Masif ve kaplama olarak
mobilya üretiminde çok kullanılır. Zengin damar desenleri yüzünden aranır. Kök
kaplamalarda desen daha da güzelleşir. Kendisine özgü görünüşü olan mobilyalar
üretmek olanağını verir. Tornacılıkta, parke üretiminde, kayıkcılıkta köprü ve iskele inşaatında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama olarak satılır. Masifi, sert ağaç
standartlarına göre ölçülendirilir.
1.9.2.6. CEVİZ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin
hemen her yerinde yetişir. Orman oluşturmaz. Bahçelerde, tarlalarda
yetiştirilir.
YAPISI: Göbek odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odun dardır.
Dağınık gözeneklidir. İlkbahar dokusunu oluşturan gözenekleri, sonbahar
dokusunu oluşturan gözeneklerinden iridir. Yıl halkaları kesin ve belirli bir
şekilde birbirinden ayrılır. Gözenekler, başkesitte küçük delikler halinde , öz
ve damar kesitte iğne yırtığı halinde görünür. Cevizin öz ışınları gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. İlkbahar ve sonbahar dokularının farkı, renkte
olması yüzünden özkesitte değişik renkte paralel çizgiler görülür. Damar
kesitli zengin damar desenleri oluşur.
Damarlı, dalgalı, parıltılı türleri vardır. Cevizin köke yakın
bölümlerinden çıkarılan kök kaplamalar çok canlı simetrik desenler elde etme
olasılığını verir. Böyle kaplamalar özellikle klasik mobilya üretiminde aranır.
RENGİ: Dış odunu sarı, gridir. Göbek odunu açık sütlü kahverengiden koyu
kahverengine kadar değişir.
ÖZELLİKLERİ: Cevizin kerestesi orta sert ve sıkı elyafladır.
Ağır ağaçlardandır. Çivi, vida ve tutkalla bağlantı kurma niteliği yeterlidir.
Fizik etkilere dayanımı iyidir. Çok çalışır ve çok çeker. Kolay yarılır. Yalnız
kuru ortamda dayanıklıdır. Kolay ve rahat işlenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu lahdeki Cevizin özgül ağırlığı yaklaşık 0.65 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI: Üstün nitelikli ve estetik yönünden değerli bir
mobilya ağacıdır. İç mimarcılık tada çok aranır. Masif v kaplama olarak
kullanılır. Oymalı ve tornalı işlerde başarılı sonuç verir. Müzik aleti ve
model yapımında kullanılabilir.
PİYASADA BULUNUŞU Masif kaplama halinde satılır, Masifi bazen sert
kereste standardına uygun ölçülerde ama çoğunlukla kalas halindedir. Düz çizgili
kaplamasına freze ceviz, normal desenli türüne damarlı ceviz kaplama, çok
karışık desenli türüne kök ceviz kaplama adı verilir.
1.9.2.7. AKÇAAĞAÇ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Gürgen ormanlarında karışık halde buluru. Ayrıca
Trabzon, Bolu, Kırklareli, Bursa,
Denizli ve Antalya dolaylarında yetişir. Bazı bölgelerde kelebek ağacı diye
bilinir.
YAPISI: Yaklaşık 150 türü bulunan
küçük bir familyadır. Çoğunlukla yaprağını döken, elsi loblu, zıt konumlu,
bazen de tüysüz veya basit yapraklıdır. Norveç akça ağacı, Çınar yapraklı
Akçaağaç, Tatar Akçaağaç, İtalyan akça ağacı, Fransız akça ağacı Balkan
Akcaağacı, Doğu akça ağacı diye çeşitleri vardır.
RENGİ:Dağ akça ağacı hafif sarımsı beyaz, ova akcaağacının rengi pembe
beyazdır. Akça ağacın rengi zamanla ve kendiliğinden sararır.
ÖZELLİKLERİ. Akçaağaç sert ve sıkı ağaçlardandır. Eş yapılıdır.
Kolay işlenir. Esnek ve oldukça bükülgendir. Az çeker, Çarpılmaya ve çatlamaya
eğilimi vardır. Nemli ortamda çok duyarlıdır, kolay çürür. Uygunsuz koşullarda
böcekler ve mikroorganizmalar yıkımlanır
AĞIRLIĞI: Bütün türleri aynı ağırlıkta değildir. Hava kurusu
akça ağacın özgül ağırlı 0.56-0.68 gr/cm3 arasında değişir.
KULLANILIŞI:Masif ve kaplama olarak mobilya üretiminde,müzik
aletlerinde, mutfak aletlerinde, ayakkabı kalıplarında, oymacılıkta,
kakmacılıkta, kıl testeresi ile hazırlanan ince işlerde, oyuncak, makara el
aletlerin saplarında
PİYASADA BULUNUŞU: Akçaağaç masif ve kaplama olarak satılır. Kereste
olarak satışı kısıtlıdır. Daha çok kaplaması bulunur ve kullanılır.
YETİŞTİĞİ YERLER 1.9.2.14.
KIZILAĞAÇ: Karadeniz, Trakya, Marmara, Akdeniz
kıyı bölgelerinde dere içlerinde yetişir.
YAPISI: Kızılağaç olgun odunlu ağaçlar grubundandır. Dağınık gözeneklidir.
Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür. Yıl halkaları belirlidir.
Özkesitte şeritler ve pulcuklar halinde öz ışınlar görülür. Özışınların damar
kesitteki görünüşü koyu renkli çizgiler
halindedir. İç odun ile dış odunu arasında belirgin renk farkı yoktur. Damar kesitte kendiliğinden oluşan lekelere
rastlanır. İlkbahar ve sonbahar dokuları belirli çizgiler halinde birbirinden
ayrılmaz. Damar süsleri de belirsizdir.
RENGİ: Beyaza yakın çok açık kahverengi veya pembe beyazdır. Kesilip havada
bırakılan kızılağaç, sarımsı kırmızı olur. Kurudukça rengi pas kırmızısına dönüşür.
ÖZELLİKLERİ: Hafif, yumuşak, gevşek yapılı ağaçtır. Kolay
yarılır. Az esnektir. Çok çeker. Çalışma sonucu çarpılma oranı azdır. Su
altında dayanıklıdır. Hava rutubetinin değişmesi halinde hiç dayanıklı
değildir. Böyle yerlerde kullanılmamalıdır. Böcekler ve mikroorganizmalar
tarafından kolay yıkımlanır. Çok iyi işlenir. Parlak, düzgün bir yüzey verir.
Çok çatlar. Tutkalla iyi bağlantı kurar. Çok iyi boyanır ve iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu, kızılağacın özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.60 gr/cm 3
tür.
KULLANILIŞI:Masif, kontraplak ve kaplama halinde kullanılır. En
yaygın kullanıldığı olan kontraplak üretimidir. Modelcilikte, takunya, oyuncak,
sigara kutusu ve ambalaj yapımında, oymalı ve tornalı işlerde kullanılır.
Kaplamasından, boyanacak mobilyaların üretiminde de faydalanılır.
PİYASADA
BULUNUŞU: Kereste, kaplama ve kontraplak
halinde satılır. Sert kereste standart ölçülerine uygun boyutta kereste
verebilir. Genellikle kereste biçiminde satılır.
1.9.2.15. AKASYA;
YETİŞTİĞİ
YERLER: Akasya, Türkiye’de orman oluşturmaz.
Dağınık halde, ağaçlandırma alanlarında
ve parklarda yetiştirilir.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar
grubundandır. Dış odunu dar, iç odun geniştir. Yılhalkaları belirli ve
çember gözeneklidir. Öz ışınları özkesitte parlak görüntü verir, İlkbahar
dokusunu oluşturan gözenekleri iridir. Sonbahar dokusu ince gözenekli ve koyu renklidir. Genellikle
kahverengi olan sonbahar dokusu yüzünden canlı damar desenleri yapar. Aynı
nedenle yılhalkaları belirgindir.
RENGİ: Dış odunu açık sarımsı beyazdır. İç odunu geniş ve
sarımsı yeşildir. Havada zamanla rengi değişir. Yeşil kahverengi olur.
ÖZELLİKLERİ: Akasya sert bir ağaçtır. Dokusu sıkı ve sağlamdır. Esnektir. Yarılmaya karşı
büyük direnç gösterir. Vurulmaya ve sürtünmeye karşı direnci yüksektir. Zor
işlenir. Değişik hava koşullarında bile en dayanıklı ağaçlardan biridir.
Çekmesi, çalışması dengelidir. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay
yıkımlanmaz. Rendelendiğinde düzgün ve parlak bir yüzey verir. Yağlı olduğu
için özellikle su boyaları ile zor boyanır.
AĞIRLIĞI:Akasyanın hava kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0b70-0,90 gr/cm
3 arasında değişir.
KULLANILIŞI: Su altı yer altı inşaatlarda iyi sonuç veren bir
ağaçtır. Araba yapımında, alet saplarında, beden eğitimi aletlerinde
kullanılır. Mobilyacılıkta özellikle tornalı, oymalı ve kakmalı işlerde
yararlanılabilir.
PİYASADA BULUNUŞU: Akasya masif olarak a satılır. Standart ölçülerde
bulunmaz. Daha çok gövde boyutlarına uyularak biçilir, bu ölçülerle piyasaya
sürülür. Kaplama olarak da satılır.
1.9.2.16. ÇINAR;
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin hemen bütün bölgelerinde yetişir. Orman
oluşturmaz.
YAPISI: Çınar, göbek odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odunu
geniştir. Dağınık gözeneklidir. Öz ışınlar çık belirgindir. Öz kesitte parlak
ve iri pulcuklar halinde görünür. Öz ışınları damar kesitteki görüntüsü gürgen
ağacını andırır. Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür. Belirgin
damar deseni yapmaz.
ÖZELLİKLERİ RENGİ:Dış odunu açık pembe beyazdır. İç odunu açık
kahverengidir.
: Sert ve sıkı dokulu bir ağaçtır.
Kururken kamburlaşır, çarpılır, çatlar. Değişik hava koşullarında dayanıklı
değildir. Kısa sürede çürür. Uygun ve düzenli ortamda dayanma süresi azdır.
Fizik etkilere dayanımı zayıftır. İşlenmesi bazen güçlük çıkarır. Rahat torna
edilebilir. Çivi ve vida ile orta, tutkalla iyi bağlantı kurar. Özellikle
zımpara ile iyi perdah edilir. Boyanabilme yeteneği vardır, iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu çınarın özgül ağırlığı 0.56 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Çınar yapıların içlerinde doğrama gereci olarak,
mutfak eşyası yapımında, ambalaj sanayiinde kullanılır. Mobilya endüstrisinde
kullanılması kısıtlıdır. Tornalı ve kakmalı işlerde aranır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama olarak buluru. Daha çok kalas
halinde satılır. Bazen sert ağaç kereste standart ölçülerinde de satılır.
Mobilya endüstrisi çınarın masifinden çok kaplamasını kullanır.
1.9.2.17. AT KESTANESİ;
YETİŞTİĞİ
YERLER: At kestanesi Türkiye’de orman
oluşturmaz Dağınık halde yetişir.
YAPISI: Olgun odunlu ağaçlar grubundandır. dağınık
gözeneklidir. Gözenekleri ve ışınları çıplak gözle görünmez. Yıl halkaları eş
yapılı ve az belirgindir. Yapısı düz çizgili olduğundan karışık damar deseni
yapmaz.
RENGİ: At kestanenin rengi açık sarı ile açık kahverengi
arasındadır.
ÖZELLİKLERİ: Gevşek yapılıdır. Yumuşak ve az esnektir. Kolay
kırılır. Sürtünme, aşınma, vurulma gibi fizik etkilerine dayanımı zayıftır. Zor
yarılır. Kolay işlenir. Az çalışır. Aç çeker, değişen hava koşullarında
dayanıklı değildir. Çabuk çürür. Burk büyüme, atkestanesinde sık görülen bir
doğal kusurdur. Bünyesinde tonen
vardır. Bu yüzden iyi boyanır. İyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.55 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapılarda kapıların iç bölümlerinde, mobilya
alanında körağaç olarak, iri desenli torna ve oymalı işlerde, piyano ve kut
yapımında kullanılır.
PİYASADA
BULUNUŞU: Masif ve kaplama halinde piyasa
sürülür. Masifi gövde boyutlarına göre kesilerek satılır. Azda olsa kaplama
halinde de satılır.
1.9.2.18. KİRAZ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz bölgesinde ormanlarda dağınık olarak
kiraza rastlanır. Ancak Türkiye’de yaygın olarak bahçelerde yetiştirilir.
YAPISI: Kiraz, göbek odunlu ağaçlar gurubundandır. Dış odunu dardır. Dağınık
gözeneklidir. Gözenekleri, ilkbahar dokusunda iri, sonbahar dokusunda incedir.
Yılhalkaları belirlidir. Düz çizgili veya dalgalı damar desenleri yapar, ancak
damar desenleri fazla belirgin görünmez, Iz ışınları tek tek görünmez. Gruplar
oluşturarak yüzeye parlaklık verir.
RENGİ: kirazın dış odunu sarımsı pembe beyazdır. İç odunu açık sarımsı
kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Kiraz ince dokulu, sert sıkı bir ağaçtır. Zor
yarılır. Rahat ve kolay işlenir. Fiziki etkilere dayanımı zayıftır.
Rendelendiğinde düzgün ve parlak bir yüzey verir. kururken çok çeker. Açık
havada dayanıklı değildir. Uygunsuz koşullarda kısa sürede bozulur. Böcekler ve
mikroorganizmalar tarafından kolayca yıkımlanır.l Gevrektir. Çivi, vida ve
tutkalla bağlantı kurma yeteneği iyidir. İyi pedal edilebilir. İyi boyanır ve
iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: değişik aralıkta kiraz türlerine rastlanır. Hava kurusunun özgül
ağırlığı ortalama 0.60 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI: mobilya ve içmimaride masif ve kaplama olarak
kullanılır. Tornalı kakmalı (Markitleri), oymalı işlerde, müzik aletleri ve
bilimsel aletlerin yapımında modelcilikte aranan bir gereçtir. Kaliteli işlerde
kirazın yalnız göbek odunu kullanılmalıdır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif kaplama halindedir. Masifi çoğunlukla gövde
boyutlarına uygun ölçülerde biçilerek piyasaya sürülür.Soyma ve dilme yöntemi
ile elde edilen kaplamaları düz desenli, bazen de kök kaplamayı andıran karışık
desenlidir.
.9.2.19. ŞİMŞİR.
YETİŞTİĞİ
YERLER:1Karadenizin doğusundan Kastamonu ve
Zonguldak’a kadar uzanan bölgede yetişir.
YAPISI: Şimşir, ogun odunlu ağaçlar grubundandır.dağınık gözenekli bir
ağaçtır. Gözenekleri çıplak gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. Yerli şimşirde öz ışınlar görünmez. Çok ince ve
sık olan yıl halkaları belirli şekilde birbirlerinden ayrılmaz. Bu yüzden öz
damar kesitinde canlı damar deseni yoktur.
RENGİ: Şimşirin iç odunu ile dış odunu arasında belirli
renk farkı yoktur. Rengi açık sarı ile koyu sarı arasında değişir.
ÖZELLİKLERİ: Türkiye’de yetişen en sert ağaçlardan biridir. Çok
sıkı yapılıdır. Bu iki sebepten zor işlenir. Fakat çok düzgün ve parlak yüzey
verir. Bükülgendir. Zor yarılır. Basılma, vurulma, sürtünme, aşınma gibi fizik
etkilere karşı büyük dayanımı gösterir.
Değişik hava koşullarından az etkilenir. Kolay çürümez. Böcekler ve
mikroorganizmalar tarafından kolay
yıkımlanamaz. Az çalışır, az çeker. Boyanma ve verniklenme niteliği
artar.
AĞIRLIĞI: En ağır yerli ağaçlardandır. Hava kurusunun özgül
ağırlığı yaklaşık olarak 0.95 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Küçük ölçülü fakat üstün nitelik isteyen işlerin
yapımında şimşirden yararlanılır. Tornalı işlerde, müzik aletlerin küçük
bölümlerinde, ders aletleri, mekik, makara, kaşık, tavla pulu, satranç taşı
yapımında kullanılır. Kakmalı işlerde ve filata hazırlamada değerlendirilir.
PİYASADA BULUNUŞU: Küçük bir ağaç olan şimşir büyük boy kereste
vermez. Dal veya gövde halinde ve tartılarak, kilo ile satılır.
1.9.2.20. OKALİPTUS
YETİŞTİĞİ YERLER: Adana, Antalya ve Muğla dolaylarında
yetiştirilmektedir. Yetiştirildiği bölgelerde sıtma ağacı veya bataklık ağacı
diye isimlendirilir.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar grubundandır.dağınık düzendeki gözenekleri küçüktür. Öz ışınları çıplak gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. Yıl halkaları arasında dikkati çeken sertlik
veya renk farkı yoktur.
RENGİ: Okaliptüsün dış odunu beyazdır. Zamanla kendiliğinden koyulaşarak
grileşir. Dış odunu pembe kahverengidir. Sonra
koyu kırmızı kahverengine dönüşür.
ÖZELLİKLERİ: Sert ve sık dokulu bir ağaçtır. Yani kesildiğinde
yumuşak olan ve kolay işlenen kerestesi zamanla sertleşir. İşlenmesi zorlaşır.
Ton erlidir. Bünyesindeki ton er yüzünden hem iyi boyanır, hemde böcekler
vemikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz. Vurulma, aşınma, ezilme,
sürtünme gibi fizik etkilere dayanımı iyidir.
Yeni kesilmiş okaliptüs kururken çok çalışır. Çok çatlar kurutulduktan
sonra çalışma ve çekme oranı azalır. Vida, çivi ve tutkalla bağlantı kurma
niteliği iyidir. Zor boyanır, iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Türüne ve yetiştiği yere göre özgül ağırlığı değişir. Hava kurus
okaliptüsün özgül ağırlığı ortalama 0.,65 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapılarda, köprü ve iskele ayaklarında, yeraltı
inşaatlarında vagon ve araba yapımında, ambalaj endüstrisinde kullanılır.
Mobilya yapımında masif ve kaplama olarak değerlendirtir. Masifi, tornalı
işlerde, eğmeçli klasik mobilyalarda olumlu sonuç verir.
PİYASADA BULUNUŞU: masifi tomruk veya kalas halinde satılır. Henüz sert kereste standartlarına göre biçilmektedir. Bazen kaplama halin1.9.3. YABANCI AĞAÇLAR
1.9.3.1.
MAUN;de de piyasaya sürülür.
YETİŞTİĞİ
YERLER: Maun ağacının vatanı Batı Hindistan ve
Orta Amerika’dır. Afrika’da yetişir. Sıcak iklim ağacıdır Çoğunlukla
pazarlandığı yere veya gönderildiği limana göre isimlendirilir. Örneğin Küba
maunu, alaska maunu, Bolivya maunu
gibi. Bazen de yapısal özelliğine göre isimlendirilir. Sapeli maun, pramit
maun, kırmızı veya sarı maun gibi.
YAPISI: Göbek odunlu bir ağaçtır. Türüne göre bazen çok iri, bazen orta
irilikte gözeneklidir. Gözenekleri dağınık düzendedir. Özışınları belirlidir.
Çizgili, benekli, yollu, dalgalı, parıltılı görünen Değişik maun cinsleri
vardır. Dal diplerinden çıkarılan kaplaması, pratik maun adı ile satılır.
Piramit maun çok canlı damar süsleri taşır. Afrika maunu veya sepeti maun adı
verilen türü, yön değiştiren buruk büyümesi yüzünden ilginç bir yapısal özellik
gösterir. Yanar döner, uzun parıltılı damarlar yapan bu tür maunun masif ve
kaplaması kullanıldığı asyaya canlı bir görüntü kazandırır. Yılhalka sınırları
belirli biçimde birbirinden ayrılmaz.
RENGİ: Dış odunu gri renklidir. İç odunu türüne göre sarı ile kırmızı
kahverengi arasında değişir. Kesildiği andaki rengi, havanın etkisi ile ve
zamanla belirli oranda koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ: Sıkı yapılı, az esnek bir ağaçtır. Kolay ve temiz
işlenir. Az çalışır, az çeker ve az çatlar. Bol tanelidir. Bu yüzden en iyi boyanan ağaçlardandır. İyi
verniklenir. Değişen hava koşullarında bile büyük dayanım gösterir. Çivi, vida
ve tutkalla bağlanır kurma niteliği iyidir. Böcekler ve mikroorganizmalar
tarafından kolay yıkımlanmaz Oyma ve tornada başarılı sonuçlar verir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu maunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.50-0.60 gr/cm 3
tür.
KULLANILIŞI:Çok değişik amaçlarla kullanılabilecek, üstün
nitelikleri olan bir ağaçtır. Yapıların iç ve dış bölümlerinde doğrama, parke,
merdiven yapımında. Gemicilikte, müzik aletlerinde, tornalı, oymalı, kakmalı
işlerde, modern ve klasik bütün mobilyalarda masif ve kaplama olarak büyük bir
kullanıma sahiptir.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de genellikle tomruk halinde getirilir.
Çoğunlukla kaplama haline getirilerek satılır. Kaplama üretiminde
kullanılamayan artıklar masif olarak satılır. Bunların belirli ölçüleri yoktur.
Bazen yurt dışından getirilen tomruklar kalas ve tahta halinde biçilerekte
satılır. Kalas ve tahtalar, sert kereste standart ölçülerinde biçilir.
1.9.3.2. ABANOZ-MAKASAR;
YETİŞTİĞİ YERLER: Siyah
abonoz Seyhan, Samanta ve Bombayda, Kahverengi abonoz Makasar adasında yetişen
abonoz ağacında siyaha yakın koy zeminde kırmızı kahverengi çizgiler bulunur.
Abanoz ağacının bu türü daha çok makasar adı ile tanınır.
YAPISI: Göbek odunludur. Dış odunu
geniştir. İnce gözeneklidir. Gözenek çukurları kendine özgü bir madde ile
doludur. Çok dekoratif çizgi ve damar desenleri yapar.
RENGİ: Dış odunu pembe gri veya soluk kırmızı
kahverengidir. İç odunu siyahtır. Üzerinde düzensiz, açık ve koyu renkli
damarlar bulunur.
ÖZELLİKLERİ: sert üretimine çok elverişlidir. Değişen hava
koşullarında üstün dayanım özellikleri gösterir. Kururken çok çeker ve çatlar.
Zımparalanırken çıkan tozlar göze ve solunum organlarını rahatsız eder.
KULLANILIŞI AĞIRLIĞI: Hava kurusu makasarın özgül ağırlığı 1.10 gr/cm3
tür.
:Üstün değerli ve pahalı mobilyalarda,
süsleme elemanlarının yapımında kullanılır. İçmimarlıkta da aynı amaçla
değerlendirilir. Tornalı, kakmalı işlerde, müzik aletlerinde, mobilya ve kapı
kulplarında, oymalı işlerde, bıçak
saplarında özellikle aranır. Türkiye’de genellikle kaplama halinde
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Abanoz ve makasarın masifi 20-40 kg lık parçalar
halinde satılır. Türkiye’de bazen kaplama olarak satılır.
1.9.3.3.
PELESENK;
YETİŞTİĞİ YERLER: Pelesenk ağacının yoğun olarak yetiştiği bölgeler
Doğu Hindistan, Batı Hindistan , Cava, Seylan ve Brezilyadır.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odunu
geniştir iri ve dağınık gözeneklidir. Çok ince ve belirsiz özışınları vardır.
Damar kesitinde zengin damar desenleri bulunur. Yılhalkaları ince ve sıkı
yapılıdır. İlkbahar ve sonbahar dokuları arasında belirli renk ve yapı farkı yoktur.
RENGİ: Pelesenk ağacının dış odunu sarı, iç odunu çikolata
kahverengi ile mor arasında değişir. Ayrıca iç odunda belirli siyah ve mor
damarlar bulunur.
ÖZELLİKLERİ: Pelesenk çok sert bir ağaçtır. Kururken az çeker,
az kamburlaşır. Zor yarılır. Gevrek bir yapısı vardır. Zımpara tozları solunum
organlarında rahatsızlık yapar. Basılma, ezilme, çizilme, aşınma gibi fizik
etkilerine dayanımı iyidir. Değişik hava koşullarında üstün bir dayanım gücü
gösterir. İyi işlenir. Çok boyar madde taşır. İyi verniklenir. Ancak polyester,
poliüretan türünden kimyasal verniklerde olumsuz sonuçlar oluşturur.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu pelesengin özgül
ağırlığı 0.85 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Çok canlı görünüşü ve damar süsleri olan bir
mobilya ağacıdır. İç mimarlıkta ve mobilyada kaplama olarak yaygın bir
kullanılma alanı vardır. Tornalı işlerde, müzik âletlerinde, ağaçtan yapılan
sanat eserlerinde de aranan bir gereçtir.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’ye tomruk olarak getirilir. Kaplama
halinde piyasaya sürülür. Kaplama
üretiminden artan parçalar masif olarak satılır. B yüzden standart ölçülerde
pelesenk kereste genellikle bulunmaz.
1.9.3.4. PADUK;
YETİŞTİĞİ
YERLER: Afrika’da gabun ve Kamerunda
yetişen türüne Afrika paduğu veya
mercan ağacı denir. Hindistan, Burma ve
Güney Çinde yetişen türüne de Sudka
veya karima Haouğu aoı vedmidb
YAPISI: Göbek odunlu ağaçlar gurubundandır. Yılhalkaları arasında belirli renk
farkı yoktur. Gözenek yapısına ve yönüne göre parıltılı damarları bulunur.
Damarlı genellikle çizgiler halindedir. Dağınık gözeneklidir.
RENGİ: Bazen açık kırmızı bir ağaçtır. Çoğunlukla parlak
koyu kırmızıdır. Üzerinde aynı renk parıltı damarları bulunur.
ÖZELLİKLERİ:Orta sertlikte bir ağaçtır. Sıkı yapılıdır. Hava
değişikliklerine dayanıklıdır. Az çeker. Kolay işlenir. İşlenirken kendine özgü
hoş bir koku çıkarır. Havada kısa zamanda rengi koyulaşır. İyi verniklenir ve
çok canlı bir görüntü kazanır.:
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0b65-0.85 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Masif olarak küçük bir sanat eseri üstün
mobilyalarda, oymalı, tornalı, kakmalı işlerde kullanılır. Daha çok bıçak
kaplaması halinde değerlendirilir.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de
bıçak kaplaması halinde satılır.Bazen kaplama artığı parçalar halinde
masifide satılır.
1.9.3.5. LİMON AĞACI (SATEN
AĞACI);
YETİŞTİĞİ YERLER: Soylanda yetişen
türüne Doğu Hint sateni, Bahama, Bermuda ve Jamaika’da yetişen türüne Batı Hint
sateni denir.
YAPISI: Göbek odunlu ve dağınık gözeneklidir. Yılhalkaları
belirgindir. Fakat kesin çizgilerle birbirlerinden ayrılmaz. Yüzey, saten kumaş
gibi parlaktır. Genellikle düz, bazen dalgalı damarları bulunur. İlkbahar ve
sonbahar dokuları arasında renk farkı bulunmaz. Gözeneklerinin değişik yönlerde
yığılmasından canlı damar desenleri oluşturur. Özışınları çok belirlidir.
RENGİ:limon ağacının dış odunu beyaz ile sarı beyaz arasında değişir. İç
odunu, türüne göre yeşilimsi sarı, açık sarı, kanarya sarısı, altın sarısı
rengindedir.
ÖZELLİKLERİ: çok sert ve sıkı yapılıdır. Değişen hava
koşullarında da yanıklıdır. Kırılgandır. İşlemesi zordur. Fakat temiz ve ipek
parlaklığında yüzey verir. İşlenirken kendine özgü, baharatlı bir koku çıkarır
ve solunum organları rahatsız eder. Çok iyi verniklenir ve görünüşü canlılık
kazanır. Fizik etkilere dayanıklıdır.
AĞIRLIĞI: Hava kurusunun özgül ağırlığı 0.80-0.90 gr/cm3
tür.
KULLANILIŞI: Masifi, sanat değeri üstün mobilyaların yapımında,
salon takımlarında, tornalı ve kakmalı işlerde kullanılır. Kaplamasıda değerli
mobilyalar ve süsleme ileri için aranır.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de
kaplama halinde bulunur. Bazen kaplama artığı parçalar masif olarak ta
satılır. İpek ağacı, atlas ağacı, saten ağacı gibi isimlerle de piyasaya
sürülür.
1.9.3.6. TİK;
YETİŞTİĞİ YERLER:Güney Asya da Hindistan, Hindiçinli ve Cavada
yetişir.
YAPISI: Göbek odunludur. Dış odun dardır. İlkbahar dokusundaki gözenekleri
iri, tek sıralı çember biçimindedir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri iri, tek
sıralı çember biçimindedir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri orta büyüklükte ve
dağınık düzendedir. Kesit yüzeylerindeki gözenekleri iri ve belirlidir. Öz
ışınları görünür. Yağlı bir yapısı vardır. Damarları genellikle aynı renkli
çizgilerden oluşur.
RENGİ: Tik ağacının dış odun gri, iç odun sarımsı açık kahverengidir. İç odunu, açık havada ve
kendiliğinden koyulaşır. Koyu kahverengi olur.
ÖZELLİKLERİ:Sert ve sıkı yapılıdır. Esnek bir ağaçtır. Kolay
yarılır. Vurulma, ezilme, sürtünme gibi fizik etkilere karşı dayanımı iyidir.
İşlenen yüzey temiz görüntü verir. Aletlerin kesici ağızlarını çabuk köreltir. Tornaya iyi gelir. Az çeker. Çabuk
kamburlaşır. Suyu adeta iter, kolay ulanmaz. Böcekler ve mikroorganizmalar
tarafından kolay yıkımlanmaz. İşlenirken çıkan tozlar sağlığa zararlıdır. İyi
boyanmaz. Zor verniklenir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu özgül ağırlığı, yaklaşık 0.66 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Üstün dayanımlı olmasından dolayı hem yapı
kerestesi olarak hem de mobilya marangozluğunda geniş bir kullanıma sahiptir.
Yapıların dış ve iç bölümlerinde, pencere, kapı, duvar kaplaması yapımında,
gemicilikte ve fıçıcılıkta kullanılır. Mobilya üretiminde masif ve kaplama
olarak değerlendirilir. Masifi özellikle oturma mobilyalarında aranır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masifi tomruk ve kereste halinde satılır.
Türkiye’de çoğunlukla kaplama olarak piyasaya sürülür.
1.9.3.7. AUDİRE
YETİŞTİĞİ
YERLER: Afrika’da fildişi sahillerinde ve
Angola’da yetişir.
YAPISI: Göbek odunlu bir ağaçtır. İç odunlu bir ağaçtır.
İç odunu ile dış odunu belirli biçimde birbirinden ayrılmaz. İçinde farklı
renkte çizgiler veya damarlar bulunmaz. Özkesitte ve damar kesitte görünen
parıltılar, gözeneklerin değişik yönlerden kümelenmelerinden ileri gelir
Gözeneklerinin değişik yönlerden kesilmesinden oluşturduğu yanar döner parıltı,
ağaca canlı bir görüntü kazandırır. Dağınık düzende, orta irilikte
gözeneklidir. Çok sayıda, değişik türü vardır.
RENGİ:Soluk sarı ile sarı arasında değişir. Koyulaşınca
altın sarısı olur.
ÖZELLİKLERİ:Yumuşak, gevşek yapılı bir ağaçtır. Kolay işlenir. Yarı mat fakat düzgün bir
yüzey verir. Az çalışır ve çatlar zımpara ile kolay perdah edilebilir. Sürtünme
ve aşınma gibi fizik etkilere dayanımı zayıftır. Tutkala bağlantısı iyidir. İyi
verniklenir ve parlaktır.
AĞIRLIĞI
KULLANILIŞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.45
gr/cm 3 tür.
: mobilya üretiminde masif ve kaplaması
kullanılır. Masifi oymalı, tornalı işlere uygun özelliktedir. Kaplaması geniş
ve uzun olduğu için büyük ve geniş yüzeyli işlerde, örneğin yatak odası
mobilyalarında, duvar kaplamalarında olumlu sonuç verir. Açık ve dengeli rengi
yüzünden dolapların içlerinde de kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de daha çok kaplama üretiminde kullanılmak
üzere tomruk olarak getirilir. Kaplama halinde piyasaya sürülür. Kaplama
üretiminden artan parçalar masif olarak satılır.
1.9.3.8.
GÜL:
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu Hindistan, Batı Hindistan, Avusturalya ve
Brezilyada yetişir.
YAPISI: Yetiştiği yere göre isimlendirilen çok değişik
türü vardır. Daha önce incelenen paduk ağacıda gül cinsindendir. Dağınık
gözenekli bir ağaçtır. Öz ışınları genellikle çıplak gözle görülmeyecek kadar
küçüktür. Sıkı dokuludur. Bazı türleri gül gibi kokar.
: Dış odunu açık sarıdır. İç odun
çeşidine göre değişir. RENGİAvusturulya
gülü koyu kırmızı damarlıdır. Brezilya gülü aynı renkte fakat daha canlıdır.
ÖZELLİKLERİ: Sert ağaçlardandır. İşlenirken zorluk çıkarmaz,
parlak ve düzgün yüzey verir. Bazı türleri yağlıdır. Değişik havalara karşı
oldukça dayanıklıdır. Haşereler karşı dayanıklıdır. Az çalışır, kolay yarılır.
Kesici aletlerin kesici ağzını köreltir. Tutkalla orta bağlantı kurar. İyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.95 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Küçük boyutlu oymalı, tornalı süs eşyalarında,
kakmalı işlerde, sanat değeri üstün mobilyalarda masif ve kaplama olarak
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Avusturalya gülü dışındaki türleri küçük
boyutludur. Bu nedenle masifi kilo ile satılır. Türkiye’de kaplama olarak
bulunur.
1.9.3.9 SATEN CEVİZ (AMERİKAN CEVİZİ)
YETİŞTİĞİ YERLER: Vatanı, Amerika Birleşik devletlerinin güney
doğusu ve Meksika’dır. Amerika’da saten cevizi diye tanınır.
YAPISI: Rengi ve görünüşü, düzgün çizgili freze cevizi
andırır. Göbek odunlu bir ağaçtır. Orta irilikte gözenekleri vardır. Dağınık
gözeneklidir. Özışınları belirsizdir.Damar desenleri yerli ceviz kadar
hareketli ve güzel değildir. Bozuk bir görünüş vardır.
RENGİ: bazen, soluk sarımsı kahverengi zeminde koyu
kahverengi damarlıdır. Damarların sayaplaştığ da olur. Kesildiği andaki rengi,
havanın etkisi ile ve zamanla solar, donuklaşır.
ÖZELLİKLERİ: Oldukça sert ve sıkı yapılı bir ağaçtır. Kolay
yarılır. Bünyesinde kauçuk benzeri bir madde bulunur. Perdah edilince, ipek
parlaklığında düzgün bir yüzey verir. Görünüşü ve yapısal nitelikleri
bakımından yeterli ceviz kadar değerli değildir. Tutkalla bağlantı kurma
niteliği zayıftır. Aletleri kesici ağızlarını çabuk köreltir. Zor boyanır, iyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı
0.55 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yetiştiği bölgelerde çok geniş bir kullanıma sahiptir. Masif körağaç,
kontrplâk, kaplama, halinde mobilya endüstrisinde değerlendirilir. Türkiye
kaplama olarak mobilya üretiminde ve iç mimarîde, geniş ve uzun yüzeylerin kaplanmasında
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’ye getirilen Amerikan cevizi
tomruklarından kaplama üretilir. Piyasaya kaplama halinde sürülür. Kaplama
üretiminden artan parçaları masif olarak satılır.